Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Petroussié
Vaccinium uliginosum
Ericaceae
Àutri noum : Aise, Erze.
Nom en français : Airelle à petites feuilles.
Descripcioun :L'aire-negre es un pichot aubret que se tèn bèn dre (10 à 40 cm), e proun sarra dins li relarg mountagnous. Fai de fru, manjadis, que dounon d'èr à la brimbello, mai mens goustous. Se destrìo d'aquelo subretout pèr si fueio que soun quàsi ouvalo e sènso dènt. Li flour soun pichoto, blanco o roso. Coumpara emé lou brimbalié que ié sèmblo un pau. La subsp. presentado aqui èi microphyllum.
Usanço :Coume l'avèn di, se li fru, fadas, soun mens bon que li brimbello soun pamens manjadis, pèr eisèmple en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Vaccinium
Famiho : Ericaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Pelouso
- Champino
- Tourbièro
- Tourbiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Vaccinium uliginosum (Lange) Tolm., 1936